Қазақстанда дәстүрлі бақшалардың орнына қарқынды алма бақтарын отырғызу белең алуда. Бұл туралы сарапшылар 3 қарашада Алматыда FoodExpo/AgroWorld көрмелері аясында өткен "Бағбандық саласындағы жаңа сын-қатерлер" сессиясында айтты. ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі инвестициялық салымдардың 40% субсидиялай отырып, мұндай жобаларды жомарттықпен қолдайды.
Қарқынды бақ үшінші жылы алғашқы өнім әкеледі, ал жетілудің төртінші жылы өндірістің жобалық қуатына жетеді. Алманың алуан түріне байланысты бұл бір маусымда әр гектардан 50-70 тонна болуы мүмкін. Бұл бақтағы жеміс ағашының өмір сүру ұзақтығы -25 жыл. Осылайша, алғашқы бес жылдағы инвестицияларды өтей отырып, жиырма кейінгі бағбан пайдаға жұмыс істейді.
Әрине, Инвестициялар көп қажет. Инвестицияның нақты көлемі қандай жабдық сатып алынғанына, қандай техникаға, қандай көшеттерге байланысты өзгеруі мүмкін. Мысалы, Еуропада 1 гектар қарқынды бақ құру үшін 40 € мың еуро инвестиция қажет.
Көгалдандырудың инновациялық тәсілдері туралы айта отырып, итальяндық Advice&Consulting компаниясының өкілі Тимур Чкауда (суретте) бұл жерде кешенді көзқарас қажет екенін айтты. Атап айтқанда, оның компаниясы кез-келген жаңа жобаны нарықты зерттеуден - алманың қандай сұрыптары сұранысқа ие екенінен бастайды. Осыдан кейін топырақты агрохимиялық талдау жүргізіледі, климаттың ерекшеліктері бағаланады. Осы ақпараттың негізінде (клиенттің субъективті қалауы емес) жаңа бақта қандай көшеттер өсуі керек екендігі туралы шешім қабылданады. Яғни, жергілікті жағдайларға төзімді және ең көп өнім бере алатын сұрып таңдалады.
Айтпақшы, климаттың ерекшеліктері туралы: Қазақстанның көп бөлігіндегі аяздар шие мен қара өріктің гүлдену кезеңіне келеді. Осыған байланысты бұл дақылдарды тек Түркістан облысында өсіру ұсынылады. Басқа аймақтарда таңдау алма пайдасына жасалады.
Жобаны дайындаудың алдын-ала кезеңі аяқталғаннан кейін, бақтың өзін отырғызу басталады. Қазіргі уақытта оны құру тек ылғал ғана емес, сонымен бірге онда ерітілген минералды тыңайтқыштар да берілетін торлы, антиградтық тор және тамшылатып суару жүйесі сияқты қажетті атрибуттарсыз мүмкін емес.
– Сондай-ақ біз өз жобаларымызда өндірістің толық циклі үшін қажеттінің барлығын - көлікті тексеру пунктін, кеңселерді, логистикалық орталықты, техника мен агрохимияны сақтауға арналған ангарларды салып жатырмыз, - деп атап өтті Тимур Чкауда. - Ал болашақта әр баққа 12 айға дейін жеміс салу мүмкіндігін қамтамасыз ететін жеміс сақтау орны қажет.
Қазіргі уақытта Advice&Consulting компаниясы Алматы облысындағы Arnau Agro компаниясының ауданы 72 га алма бағын қоса алғанда, Қазақстанда бірнеше ірі бағбандық жобаларды жүргізетінін атап өтеміз. Биыл итальяндық мамандардың қолдауымен мұнда 5 мың тонна қойма құрудың бірінші кезегі аяқталады.
eldala.kz
Nurqanat Baizaq
